Elektromaqnit sahəsi

Təbiətdə baş verən bütün fiziki hadisələr bu və ya digər qarşiliqli təsirlərlə əlaqədardir.Bizi əhatə edən aləmin quruluşu haqqinda geniş bilik əldə etmək üçün elektrik və maqnit hadisələrinində xüsusi əhəmiyyəti vardir.Elektrik və maqnit qüvvələridə qravitasiya qüvvələri kimi müəyyən məsafədən ötürülə bilər.Qravitasiya sahəsinin mənbəyi kütlə  olduğu halda elektromaqnit sahəsinin mənbəyi elektrik yüküdür.Elektrik yükü cismlər və ya zərrəciklər arasinda elektromaqnit yaratma xassəsidir.Elektromaqnit qarşiliqli təsir elektrik yükünə malik olan zərrəciklər vəya cisimlər arasindaki qarşiliqli təsirdir.19cu əsrin əvvəllərində ingilis fiziki Rezerford atomun nüvə modelini təklif etmişdi.Atom müsbət yüklü nüvədən və onun ətrafinda firlanan mənfi yüklü elektronlardan ibarətdir.Sonralar müəyyən edilmişdiki atomun nüvəsi proton və neytronlardan təşkil olunmuşdur.Elektron və protonun elektrik yükləri qiymətcə bərabər işarəcə əksdir. Bizi əhatə edən təbiətdə elektrik hadisələri ilə zəngindir.Biz yerin elektrik sahəsində yaşayiriq.Canli orqanizmlərdə də müxtəlif elektrik prosesləri gedir.Yer kürəsi mənfi yüklə yüklənmişdir.Atmosferin yuxari təbəqələri isə müsbət elektrik yükünə malikdir.Yüklü zərrəciklərin nizamli hərəkətinə isə elektrik cərəyani  deyilir.Elektrik cərəyani  maqnit sahəsinin mənbəyidir.Maqnit sahəsi hərəkətdə olan elektrik yüklərinin yaratdiği materiya növüdür.Yerədə böyük maqnit kimi baxmaq olar.Dəyişən elektrik sahəsi ilə dəyişən maqnit sahəsi arasinda əlaqə elektromaqnit sahəsini yaradir.Elektromaqnit sahəsinin fəzada dalğa şəklində yayilmasini ilk dəfə alman alimi Hers təcrübi olaraq təsdiq etdi.Bəs görəsən elektromaqnit sahəsinin dünyanin dünəndən bugünə inkişafinda rolu varmi?
Elektrik cərəyani hələ bizim eramizdan 600 il   əvvəl yunanlara məlum olmuşdu.O dövrdə insanlar kəhrəbani yun parçaya sürtməklə başqa materiallari özünə cəzb etməsini müşahidə edib.1600cü ildə ingilis fiziki GİLBERT DE MAQNETE əsərində təkcə kəhrəba yox başqa materiallarida özünə cəzb etməsini müşahidə edib.17ci əsrdə elektrik ilə məşğul olan alman alimi Offo Van ilk dəfə elektrikləşmə maşinini daha doğrusu generatoru yaradir.18ci əsrdə elektrik cərəyaninin və onu yaratmaq üşün batereyalarin düzəlməsi üzrə əsas işlər görülür.19cu əsrin əvvəlində maqnetizm və elektrik cərəyani arasinda əlaqə ixtira edildikdən sonra bu fiziki kəmiyyətin praktikada tətbiqi üçün geniş zəmin yaradir.C Maksvelin elektromaqnit nəzəriyyəsi elektrik və maqnit hadisələrinin əsas qanunlarinin ümumiləşdirilməsi  kimi zamaninda mövcud olmuş eksperementlərin nətitəcələrini izah etməklə yanaşi yeni hadisələridə öncədən xəbər vermişdi.Sonralar sübut olunduki vakumda sərbəst elektromaqnit sahəsinin yayilma sürəti işiq sürətinə bərabərdir.Hertsin elektromaqnit dalğalari kəşf etməsindən cəmi bir neçə il sonra ondan artiq məlumat ötürmək üçün istifadə edilirdi.1895ci ildə Popov olduqca primitiv radiocihaz ixtira etdi.sonraki illərdə italyan ixtiraçisi markoni 1896ci ildə 9metrlik məsafədən elektrik zənginin səslənməsini təmin etdi.Zəngin çalinmasina səbəb olan elektromaqnit dalğalari radiodalğalari adlandirildİ Bu bölmələrin öyrənilməsi getdikcə televizor avtobil komputer telefon ixtirasininda mühüm rol oynadi.